Ülkemizde belirli aralıklarla sebze, meyve, kuruyemiş ve baharat gibi ürünlerin kalıntı nedeniyle ihraç edilemediği gündeme geliyor. Ülkelerin belirlediği analiz kriterlerine uymayan ürünler, o ülkeye satılamıyor. Fakat tartışma bundan sonra başlıyor. Çünkü satılamayan ürünün iç pazarda piyasaya sürüldüğüne yönelik güçlü bir inanç var.
Hizmet Gazetesi olarak, bu sorunun cevabını uzmanına sorduk. Ziraat Mühendisleri Odası Denizli Şube Başkanı Baha Yanarca, Türkiye’nin de gıda denetimlerinde önemli kriterleri olduğuna dikkat çekiyor. Yanarca, kalıntı limitine uymayan ürünün öncelikle, daha düşük limitli ülkelere teklif edildiğini söylüyor. Eğer o ülke de almazsa, bu kez ürün sanki ithal edilecekmiş gibi bir işleme tabi tutuluyor. Eğer Türkiye’nin limitlerini de karşılamıyorsa imha ediliyor. Yanarca, “İmhanın da kriterleri var” diye ekliyor.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Denizli Şube Başkanı Baha Yanarca, ihracata giden ve gümrükten dönen tarım ürünlerinin zehirli olduğu ve iç piyasada satıldığına dair düşüncenin doğru olmadığını söyledi.
Açıklama yapan Yanarca, “Bazı ülkeler meyve –sebzede ve kuruyemiş gibi ürünlerde bazı analizleri şart koşuyor. Örneğin son günlerde Antep fıstığında aflatoksin olduğu söyleniyor. AB aflatoksin analizi yapmadan kuru kayısı, kuru incir, Antep fıstığı, yer fıstığı satın almaz. Her ihracatta analize gider. Onların limitlerini karşılamıyorsa, ihracat edebilir misin? Her ülkenin bir limiti var. AB’nin aflatoksin oranı 10 bizim ki ise daha yüksek. Bu limitler ülkeye göre değişebiliyor. Bazı ülkelerde limit yok. Yurtdışından ürünümüz geri döndü diyelim, bu ürün önce limit istemeyen ülkelere satıyoruz. Satılmazsa biz o ürünü ithal ediyormuş gibi prosedüre tabi tutuyoruz. Yeniden bizim limitlerimiz göz önüne alarak bizim limitlerimize uygunsa iç piyasaya satışa sunuluyor ancak uymuyorsa bu ürünler imhaya gidiyor. İmhanın şartları var. Yurtdışından dönen ürünler zehirli bir şekilde bize yediriliyor deniyor. Böyle bir şey yok. Ülkemizin Gıda Kodeksine göre belirlenen limitlere uyuyorsa o ürün tüketilebilir” dedi.
“HASAT ÖNCESİ AYRI, HASAT SONRASI AYRI DENETİM”
Pestisit ve kalıntılar için hasat öncesi ve hasat sonrası ayrı denetimler yapıldığını belirten Yanarca, “Aflatoksin bir çeşit küf mantarıdır. Tahıl grubu, fındık, kuru incir, Antep fıstığı ve yer fıstığı uygun yerlerde depolanmazsa gelişebiliyor. Bu mantar da bazı bilim insanlarına göre insanda karaciğer kanserine yol açıyor. Bu yüzden önemli… Pestisit de çok kapsamlı mesele hem hasattan önce hem de hasattan sonra denetim aşamaları var. Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü denetliyor. Ben 30 yıl bu şubede çalıştım. Her üründe Bakanlığın verdiği programa göre denetlemeler yapılıyor” diye konuştu.
